2019 kadınlar için nasıl bir yıl oldu?

Kadın raporu: 2019 kadınlar için nasıl bir yıl oldu? IO Dergi Kadın Çalışmaları Komisyonu bir yıl içinde önemli gelişmeler ve yaşananları derledi.

Ocak

• Ceren Damar, sınavda kopya çekerken yakaladığı Hukuk Fakültesi Öğrencisi Hasan İsmail Hikmet tarafından 2 Ocak’ta öldürüldü.
• Hatay’ın İskenderun ilçesinde 19 yaşındaki Berfin Özek’in yüzüne asit atan saldırgan Ozan Çeltik, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Asit, yüzünün bir kısmının erimesine neden oldu, sağ gözünü de kaybetti.
• Erken yaşta evliliklerde cezaları affetmeyi öngören tasarı yeniden gündeme geldi. Muhalefet “Yasa, 2016’daki haliyle gelirse kabul etmeyiz” dedi. 18 Ocak’ta kadınlar istismar yasasına karşı sokağa çıktı Kadınlar erken yaşta evliliklerde cezaları affetmeyi öngören, çocuk istismarını afla aklayan yasa tasarısına karşı eylem yaptı.

Şubat

• Krizde kayıtlı kadın işsiz sayısı ilk kez erkekleri geçti! İlk defa 2018’de kayıtlı kadın işsiz sayısı kayıtlı erkek işsiz sayısını geçti. Kayıtlı kadın işsiz sayısı 1 milyon 805 bine yükseldi. Tarım dışı genç kadın işsizliği ise yüzde 33’e tırmandı.
• İslam Konferansı Örgütü Kadının İlerlemesi Teşkilat Tüzüğü’ndeki “Kadınların, erkeklerin saygı duyulan eşleri olarak yetiştirilmesi” ile ilgili madde Erdoğan tarafından TBMM’ye sunuldu.
• 31 Mart yerel seçimleri öncesi kadın seçmenlerle buluşan AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Adayı Binali Yıldırım kadınlara “İtaat et, rahat et” önerisinde bulundu.

Mart

• Kadınların bu yılki 8 Mart slogan “Krize, Şiddete, Eşitsizliğe Karşı Gücümüz Birliğimiz” oldu. İstanbul Taksim’de 17’nci Feminist Gece Yürüyüşüne katılan kadınlara polis saldırdı. Feminist Gece Yürüyüşü çağrıcıları “Yürüyüşümüzden vazgeçmeye niyetimiz yok” açıklaması yaptı. Yürüyüşün hemen ertesinde “kadınlar ezanı protesto etti” yalanı ortaya atıldı. Feminist Gece Yürüyüşü çağrıcıları bu iddialara yanıt verdi.
• Kadın futbolculardan “eşit ücret” davası: ABD Milli Kadın Futbol takımı erkeklerden daha az ücret kazandıkları sebebiyle ABD Futbol Federasyonu’na dava açtı.

Mayıs

• Erdoğan’ın hedefi yine kadın yine doğum kontrolü! Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Aile Şurası’nda evlilik dışı ilişkileri, kadını ve doğum kontrolü hedef aldı.
• Yargıtay oy çokluğuyla Nevin Yıldırım’ın hapis cezasını onadı. Kendisine sistematik şiddet uygulayan Nurettin Gider’i öldürmekten müebbet hapis alan Nevin Yıldırım’ın cezası Yargıtay tarafından onandı.
• NASA’da 4 bilim biriminin 3’ünü kadınlar yönetiyor. NASA’nın yaptığı açıklamaya göre, tarihte ilk kez, NASA’nın dört bilim biriminin üçü kadınlar tarafından yönetiliyor.
• Avukatın etek boyunu kısa bulan hakim HSK tarafından açığa alındı. Hakim Mehmet Yoylu, duruşmada bulunan avukatın eteğine kısa diyerek ‘etiğe’ aykırı buldu. Fotoğrafını çekip baroya göndermek istedi. Hakim HSK tarafından açığa alındı.

Haziran

• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Milli İrade Platformu tarafından Haliç Kongre Merkezinde düzenlenen iftar programında, “İstanbul Sözleşmesi nas değildir, fesh edilebilir” ifadelerini kullandı.
• Atılan terlik silah sayıldı, taciz mağdurlarına dava açıldı. 3 kadının tatil için gittikleri Kuşadası’nda tacizine maruz kaldıkları erkeğe fırlattıkları terlik ‘silah’ sayıldı. Taciz soruşturması açılmazken, silah sayılan terlik için kadınlara dava açıldı.
• 100 kadından nafaka hakkı bildirisi: Kadınların haklarına dokunmayın! Aralarında çeşitli meslek gruplarından ünlü isimlerin yer aldığı 100 kadın nafaka ve kadınların haklarına yönelik diğer saldırılar hakkında kampanya başlattı. Kadınlar, ‘Haklarımıza saygı duyun’ dedi.
• İsviçre’de kadınlar şiddete karşı ve eşitlik talebiyle greve çıktı. İsviçre’de kadınlar ilki 14 Haziran 1991’de gerçekleşen ve ikincisi 28 yıl aradan sonra yapılan iş bırakma eylemi için sokaklarda!

Temmuz

• Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan kadın üniversitesi açıklaması: Türkiye de benzer bir adımı atmalı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Japonya’da 800 üniversiteden 80’i kadın üniversitesi. Sadece kızlardan oluşan üniversite. Türkiye de benzer bir adımı atmalı” dedi.
• 17 ay önce işten atılan, 190 gündür fabrika önünde direnen 51 Sibaş işçisi, işe iade davasını kazandı. Söke’de görülen duruşmada mahkeme heyeti 51 işçi için sendikal tazminat ve işe iade kararı verdi.
• AKP’ye yakınlığıyla bilinen Yeni Akit ve Yeni Şafak gazeteleri uzun bir süre “Sözleşme yuva yıkıyor, kaldırılsın” diyerek İstanbul Sözleşmesi’ni hedefe koyarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da “Muhafazakar camianın rahatsız olduğu hükümler var. Eleştiriler duyuyorum” yorumu geldi. TBMM’de basın toplantısı düzenleyen Saadet Partisi Konya Milletvekili Abdulkadir Karaduman sözleşme için “Kim ne diyorsa desin, toplumu bir felakete ve uçuruma sürükleyen, haneleri birbirinden ayıran İstanbul Sözleşmesi derhal feshedilmelidir” derken, Memur-Sen de hafta sonu bir açıklama yayımlayarak Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi için Meclise çağrı yaptı. Kadınlar büyük tepki gösterdi.

Ağustos

• Yargıtay, hamile çalışanı işten çıkarmayı ayrımcılık saydı. Kadın çalışanın hamilelik sebebiyle iş akdini fesheden işverenin ayrımcılık yaptığı yönünde düşünce belirten Yargıtay, işverenin ayrımcılık tazminatı ödemesine karar verdi.
• Kırıkkale’de 38 yaşındaki Emine Bulut eski eşi Fedai Baran tarafından kızının önünde öldürüldü. Bulut’un “Ölmek istemiyorum” feryadı kadınların “Ölmek istemiyoruz” tepkisine dönüştü.
• 9 Ekim’de Emine Bulut’un katili ilk kez hakim karşısına çıktı. Eski eşi Emine Bulut’u öldürmekten ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istemiyle yargılanan Fedai Varan ‘ın duruşmasında kadın örgütleri davada indirim olmamasını istedi. Ancak 21 Ekim’de katile indirim uygulanmasa da ‘canavarca hisle tasarlayarak öldürmek’ suçundan ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezası istemiyle yargılanan Varan’a, ‘kasten insan öldürmek’ suçundan müebbet hapis cezası verildi. Karara Varan’ın ailesi, avukatları ve kadın örgütleri tepki gösterdi.

Eylül

• MEB ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni yönetmelikten çıkardı. MEB, Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği’nde değişiklik yaparak ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni etkinlik alanlarından çıkardı. Eğitim Sen yönetmelik değişikliğine karşı dava açacağını söyledi.
• Özbekli Nadira Kadirova, bakıcı olarak çalıştığı AKP İstanbul Milletvekili Şirin Ünal’ın Ankara’daki evinde şüpheli bir şekilde hayatını kaybetti. İntihar denilen ölümün ardından Nadira’nın günlüğü kayboldu, silah şüpheli çıktı ve savcı tanıkları suçladı.

Ekim

• Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yoksulluk nafakasıyla ilgili tartışmaları sona erdirmeye yönelik düzenleme, ikinci pakette yer alacak” dedi. Kadın örgütleri ortak bir bildirgeyle tepki gösterdi: Yargı reformu bahanesiyle kadın ve çocuk haklarının gasp edilmesine müsaade etmeyeceğiz!

Kasım

• Tazminatsız işten atılan işçi kadına patrondan saldırı! Cihan Tekstil’de çalışırken tazminatsız işten atılan Meya Kara işyeri önünde basın açıklaması yaparken patron Şükrü Üner’in saldırısına uğrayıp taşla başından yaralandı.
• Kayyum yine kadınları hedef aldı! Kayyumların kadın mücadelesine etkilerini açıklayan HDP Kadın Meclisi kapatılan kadın kurumlarının kapısına yalnızca “mühür” vurmakla yetinmeyip bir de tuğladan duvar ören bir kayyum düzeninin kurulduğunu anlattı.
• Eskişehir’de koruma kararına rağmen eski eşinin satırlı saldırısına uğrayan ve 44 gündür yaşam mücadelesi veren Ayşe Tuba Arslan hayatını kaybetti. Arslan’ın cenazesine kadınlar omuz verdi.
• Ceren Damar davasında savcı ağırlaştırılmış müebbet istedi. Kopya çektiği için hakkında işlem yapan Çankaya Üniversitesi Araştırma Görevlisi Ceren Damar’ı öldüren Hasan Hikmet İsmail’in yargılandığı davada savcı sanık için ağırlaştırılmış müebbet hapis istedi.
• Ayrıldığı Yalçın Özalpay tarafından satırla başına vurularak yaralanan Ayşe Tuba Arslan olaydan 44 gün sonra 24 Kasım’da hayatını kaybetti. Arslan’ın eski eşine yönelik 23 kez suç duyurusunda bulunduğu orta çıktı.

Aralık

• Ordu Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi üçüncü sınıf öğrencisi 20 yaşındaki Ceren Özdemir 3 Aralık’ta bıçaklanarak öldürüldü. Kadınlar sosyal medyada tepki gösterdi: Hepimiz Biliyoruz!
• Şule Çet davasında karar açıklandı. Mahkeme sanık Çağatay Aksu’ya müebbet hapis ve 12 yıl 6 ay hapis cezası, sanık Berk Akand hakkında da 18 yıl 9 ay hapis cezası verdi. Karar, kadın mücadelesinin kazanımı olarak karşılandı.
• Tüm dünyaya yayılan Las Tesis’e sadece İstanbul’da saldırı! İstanbul Kadıköy’de, Şilili kadınların dünyaya yayılan danslı protestosu ‘Las Tesis’ için toplanan kadınlara polis saldırdı.
• Bakanlığın kadına şiddete çözümü yok, basın yasağı var! Adalet Bakanlığı, “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması Genelgesi” başlıklı bir metin yayımladı.

Kadın Cinayetlerini Durdurağız Platformu 2019 Raporu açıklandı: Rapora göre 2019 yılında 474 kadın erkekler tarafından öldürüldü.

---

2019 Yılı Kadın Raporları

2019 Temmuz ayı kadın raporu
2019 Ağustos ayı kadın raporu
2019 Eylül ayı kadın raporu
2019 Ekim ayı kadın raporu
2019 Kasım ayı kadın raporu
2019 Aralık ayı kadın raporu